Waarom hebben we het nog over dergelijke wanproducten, terwijl de transitie naar een duurzame samenleving centraal staat? Kers op de illusoire taart zijn non-fungible tokens waarmee je jezelf eigenaar mag noemen van iets dat, vrij van rechten, voor iedereen beschikbaar is.

De aantrekkingskracht van crypto’s is even dun als voorspelbaar. Het is aantrekkelijk je te kunnen spiegelen aan anderen die zonder noemenswaardige inspanning snel rijk zijn geworden. De cryptowereld poogt ons wijs te maken dat oude wetmatigheden niet meer gelden en nieuwe waarheden de wereld veroveren. Een aloud slaapliedje. Voordat de bubbel barst, vindt nog een laatste publiciteitsoffensief plaats. ‘Iedereen doet het’ als perfect georkestreerde legitimatie voor onverstandige keuzes.

De supporters van het eerste uur stappen intussen zelf uit en verpakken eventuele gewetenswroeging door te stellen dat ‘het wel erg gek aan het worden is’. Latere toetreders (de greater fools) verliezen daarna hun inleg en krabben zich weer achter de oren om te bedenken hoe dit heeft kunnen gebeuren.

Nog even duidelijk: de onderliggende waarde van crypto’s is nul. De vermeend veelbelovende techniek erachter – blockchain – doet daar weinig aan af. Het blijft ook volstrekt onduidelijk hoe cruciaal het is om een administratie (grootboek) integraal op miljoenen computers bij te houden. Het is in ieder geval waardeloos in snelheid, betrouwbaarheid en duurzaamheid.

Blockchain klinkt hip en vernieuwend. De techniek is door de introductie van dubbel boekhouden (Luca Pacioli, 1494) echter al zeker 500 jaar verouderd. Het kan in beperkt verband nuttig zijn om eigendomsverhoudingen weer te geven, maar revolutionair is het zeker niet.

Het is stuitend dat serieuze radiozenders en dagbladen crypto’s als het nieuwe manna promoten. De uitbundige aanprijzingen in reclames overstemmen de kritiek in de redactionele kolommen. Als crypto’s en blockchain al blinken, dan is het door een wel heel dun laagje chroom.

Gerben Everts is directeur van de VEB